KARAKTER ÖZELLİLKLERİMİZİ GELİŞTİRME KONUSUNDA
CESARETLENMEK
Tsav Et Aaron Veet Banav Lemor Zot Torat Aola — Aaron’a ve oğullarına
emret ve [şunları] söyle: “Ola-korbanının kanunu şudur (Vayikra 6:2)
Raşi pasukta geçen “tsav — emret” ifadesinin Koenleri seri bir şekilde
davranmaları konusunda uyarmak için kullanıldığını açıklar. Talmud’da Rabi
Şimon da maddi kayıp söz konusu olduğunda daha seri bir şekilde hareket
edilmesi gerektiğini öğretmiştir.
Malbim Tora’nın Koenler’den beklenen seri davranış biçiminin nedenini şöyle
açıklar: Ola korbanı tümüyle yakılır ve Koenler’e bu sunumdan hiçbir kazanç
kalmazdı. Onlar da bu konuda kendilerinden beklenen serilikte
çalışmayabilirler diye Tora “vayomer — söyle, vaydaber — konuş” gibi
standart ifadelerini kullanmak yerine tsav — emret ifadesini kullanmıştır.
Malbim’in açıklaması hepimizi şaşkınlık içinde bırakmaktadır. Acaba
her hangi birimizin aklına Moşe Rabenu’nun ağabeyi Aaron’un veya
çocuklarının Koenlik görevlerinde seri bir şekilde davranmayacakları
aklımızın ucundan dahi geçer miydi? Tora bize bunun dahi gerçek
olduğunu söylemektedir. Maddi kayıp olan yerde herkesi en iyi şekilde
uyarmak ve seri bir şekilde davranmak gerekir.
Avot DeRabi Natan adlı eserde şöyle denir, “Kim ki elinde Midraş vardır ama
alaha yoktur, o kişi bilgeliği henüz tatmamıştır. Elinde alaha olup Midraş
olmayan kişi ise günah korkusu kavramını tatmamıştır.” Devamında da
1
ÖZEL GÜNLER YERUŞALAYİM İSTANBUL RAANANA
KABALAT ŞABAT:18:22
MOTSAE ŞABAT: 19:34
KABALAT ŞABAT: 19:09
MOTSAE ŞABAT: 20:10
KABALAT ŞABAT: 18:39
MOTSAE ŞABAT: 19:37
şöyle der, “Elinde Alaha olmayan ama Midraş olan kişi silahsız bir kahramana
benzer. Elinde alaha olan ama midraş olmayan kişi ise silahlı ama güçsüz bir
savaşçıya benzer. Elinde hem alaha, hem de Midraş olan ise güçlü ve silahlı bir
askere benzer.”
Alaha bilen ama hahamlarımızın agadalarındaki öğretilerden habersiz olan
kişi elinde oku olan ama onu gerecek gücü dahi yoktur. Elinde agada olan ama
alaha olmayan kişi ise silahsız bir kahramana benzer. Kutsal Toramız insanın
oku ve yayıdır. O zaman kişi silahsız bir durumdayken, yetser ara karşısına
havan topu ile geldiğinde ne yapması gerekir? Kral Şelomo Mişle adlı eserinde
şöyle der, “Ladaat hohma ve musar” (1:2) — hem alaha, hem agada öğrenilmesi
gerekir.”
İnsan yıllardır Tora yolunda ilerliyor ve günahlardan kaçınıp iyi biri olmaya
özen gösteriyorsa bile kendisini her geçen gün daha yüksek seviyelere
çıkartmayı hedeflemelidir. Yetser ara yani kötü dürtülerimiz biz farkında dahi
olmadan kötü yola sürüklemek için bir yılanın yaklaştığı gibi sinsi bir şekilde
yaklaşır. Biz de her gün musar ve alaha öğrenerek kendimizi bu sinsi
planlardan korumamız gerekir. İnsan her ne kadar Tora öğreniyorsa da
bilmelidir ki, kötü dürtüleri de aynı şekilde gelişmektedir. Aksi takdirde seçim
hakkı diye bir kavram olmazdı. Bu durum Tora’nın yasakladığı davranışlar için
geçerli olduğu gibi, karakter özelliklerimiz için de geçerlidir. Kişi çabuk
öfkelenen, alınan, tembel, cimri ve kibirli bir yapıya sahip olabilir. Bu nedenle
musar öğrenerek kendisini geliştirmeli ve sınamaya tabi tutacak ortamlardan
kaçınmalıdır.
Vilna’lı Gaon bir keresinde Duvna’lı Magid’in evine girmesini ve kendisine bir
hikaye anlatmasını ister. O da sözlerine şöyle başlar, “Kalp hastası biri vardır ve
şifası için keçi sütü içmesi gerekmektedir. Kendisine bir keçi satın alır ve
aradan iki gün geçmesine rağmen hala süt sağamaz. Keçiyi satın aldığı yere
götürür ve ona, ‘hırsız?!?! Bana süt vermeyen keçi sattın” diyerek bağırmaya
başlar. Satıcı da ona, “peki keçinin süt vermesi için bir şey yaptın mı?” diye sorar.
O da “tabii ki yaptım. Sağdım, sağdım ve bir damla bile süt çıkmadı” diye cevap
2
verir. “Peki ona yemek verdin mi?” “Hayır.” “Eğer keçiye yemek vermezsen, o da
süt vermez” diye cevap verir.
Duvna’lı Magid ona şöyle der, “Sana musar söylememi mi istiyorsun? Önce bana
Tora bilgisiyle yemek ver ki ben de sana musar söyleyebileyim.”
Vilna’lı Gaon Tora öğretisini, Duvna’lı Magid de musar öğretisini söyler ve
ardından “sana musar söyledim, bana bunun ücretini ver” der. “Ücreti nedir?”
“Bana beraha ver” der. Vilna’lı Gaon’un berahasının gücünü aklımızla
hayalimize dahi getiremeyiz.
Bir keresinde Vilna’lı Gaon sinagogda gün boyunca üzerinde tallet tefilin ile Tora
öğrenirken bir çocuk gelir ve yanlışlıkla Vilna’lı Gaon’un tsitsitine basar. Vilna’lı
Gaon çocuğa bakar ve “yüz yaşına kadar yaşa ama tsitsitimden ne istiyorsun?”
diye cevap verir. Bu çocuğu Hazon İş’in ağabeyi Rabi Meir Karelits görmüştür.
Doksan sekiz yaşına gelen bu adam hastalanır ve doktorlara götürülür. Adam
çocuklarına dönerek şöyle dedi, “doktorlara paranızı dökmeyin. Benim yüz
yaşına kadar yaşayacak yaşam sigortam var. İki yılım kadı ve bütün hikaye
bundan ibaret” dedi.
Duvna’lı Magid bir keresinde Vilna’lı Gaon’a, “senin yetser arana sahip olmayı
isterdim” demiştir. Vilna’lı Gaon günde iki saat uyur ve diğer tüm zamanı
boyunca Tora öğrenirdi. Duvna’lı Magid’de kendi kendine, “daha ne olabilir ki,
düşsem düşsem alt tarafı iki saat ve on dakika daha mı fazla uyuyacağım?” Ama
bunu duyan Vilna’lı Gaon irkilir ve şaşkın bir şekilde, “Aşem seni benim yetser
aramdan korusun. O bir ateştir, meşale gibidir. Aman dikkat et” der.
İnsan Tora ve kutsiyet alanında kendisini geliştirirse sınamaları da o denli
daha yüksek dozajlı olur. Aynı şekilde kişi hayatında karşılaştığı her şeyin
Tanrı’dan geldiğine geldiğine inanırsa hem Tora alanında, hem de karakter
özellikleri alanında çok daha başarılı olacaktır.
Adamın biri ravına gelir ve hiçbir şekilde öfkesine hakim olamadığından
şikayet eder. Ravı da onu dışarda beş dakika beklemesini ister. Daha sonra
ravın odasına giren kişiden yüksek sesli bir şekilde dışarda bekleyen adamın
ayağına basmasını ister. O da bu isteği en iyi şekilde yerine getirir. Ravın
ondasına giren ikinci kişi de ravın isteği üzerine elindeki soğuk suyu üzerine
döker. Aradan birkaç dakika geçer ve rav dışarda bekleyen adamı odasına
çağırır ve ona şaşırmış bir şekilde, “daha on beş dakika önce bana öfkene hakim
olamadığından şikayet etmiştin. Görüyorum da bu kadar kısa bir süre içinde
kendini düzeltmeyi başardın” dedi. Adam da rava, “saygıdeğer ravım, pardon
ama tüm bunları sizin söylediğinizi kendi kulaklarımla duydum” dedi. Rav da
ona “öfkelenmeden önce de aynı şekilde bu sınamanın sana Tanrı tarafından
gönderildiğini düşün” dedi. İnsan hayatında tecrübe ettiği her şeyin Tanrı
3
tarafından gönderildiğini anladığında hem altından kalkması daha kolay
olacak, hem de ödülünü kat be kat daha fazla sahip olacaktır.
PESAH SORULARI
1. Neden Bedikat Hamets mitsvasına Şeeheyanu berahası söylenmez?
Hahamlarımız Şeeheyanu berahasını söylenmemesi gerektiğini ve yine de
söylemek isteyen kişinin öncelikle eline yeni bir mevsim meyvesi almasını ve
ona Şeeheyanu berahasını söylenmesini ön görmüşlerdir.
2. Bedikat Hamets saatinde sabit olarak öğrenilen Tora dersi varsa ne
yapılmalıdır?
Ben İş Hay’a göre ders iptal edilmeli ve Bedikat Hamets mitsvası
uygulanmalıdır. Ancak Haham Ovadya Yosef ise bu durumun kişi tek başına
Tora öğrendiğinde geçerli olduğunu söyler. Öte yandan kişi bir grup insanla
öğreniyorsa böyle bir endişe yoktur ve kişi derse katılabilir. Nitekim derse
katılan kişiler birbirlerine hatırlatacaklardır.
3. Ben İş Hay neden Bedikat Hamets kurallarında çabaya göre ödül
kavramını getirmiştir?
Çünkü kişi Bedikat Hamets mitsvasını yerine getirmek için ne kadar çok
uğraşırsa ödülü de o kadar çok olacaktır.
4. Behorot orucunu tutmakla kimler yükümlüdür?
Behorot orucunu sadece erkek olan behorlar tutarlar. Kadınların ise böyle bir
yükümlülüğü yoktur. Günümüzde ise sinagoglarımızda yapılan Talmud cildinin
bitirilmesi ile bu oruç iptal edilir. Ardından yenilen yemek ile oruç açılır.
— Sinagoga gelen behor kişiler oruçlu bir şekilde gelmelidirler.
— Sinagogda verilen yiyeceklerden sinagoga gelmeyen kişilere göndermek
hiçbir şeye yaramaz ve o behor akşama kadar oruç tutmalıdır.
4
T S A V
Peraşa Özeti
[www.chabad.org]
(Vayikra 6:8-8:36)
Tanrı; Moşe'ye, Mişkan'daki korban ibadetini gerçekleştiren Koenler olarak, Aaron ve oğullarına
görev ve haklarını bildirme talimatını verir. .
Mizbeah'taki ateş her zaman yanar durumda tutulmalıdır. Bu ateşte, "Ola -Yükselen" olarak
getirilen hayvanlar tümüyle, "Şelamim - Barış", "Hatat - Hata" ve "Aşam - Suç" korbanlarının
içyağları, unla yapılan Minha korbanlarından da üç parmak dolusu yakılır.
Hatat ve Aşam korbanlarının etini ve Minha korbanlarından da geri kalan kısmı Koenler yer.
Şelamim korbanı, Koen'e verilen belirlenmiş parçalar hariç, korbanı getiren kişi tarafından yenir.
Korbanların kutsal eti, manevi olarak saf kişiler tarafından, belirlenmiş kutsal yerlerinde ve
belirlenmiş zamanda yenmelidir.
Aaron ile oğulları yedi gün boyunca Mişkan sınırları içinde kalır; bu süre içinde Moşe onları
Koenlik görevine atar.
מזל טוב למשפחות
יתיק-אמריו
ולחתן בר-מצוה לוני
אושר בריאות והצלחה
Bu Hafta İçin Saatler 10 Nisan Gelecek Hafta Şabat Hol AmoedİSaatler
Şabat Baslangıç Bitiş 5783 Şabat Baslangıç Bitiş
Yeruşalayim 18:19 19:35 ------------ Yeruşalayim 18:24 19:40
Tel Aviv 18:37 19:38 01 Nisan Tel Aviv 18:42 19:43
İstanbul 19:14 19:57 2023 İstanbul 19:21 20:04
צו-TSAV
ŞABAT AGADOL
05 Nisan 2023 Çarşamba gecesi SEDER PESAH
Aftara İstanbul'da ( Tsav ): Olotehem
Aftara İsarel'de( Şabat agadol): veareva
Bu HP a-Rav Yosef Palaçi ben Rahel - Ribi Yeoşua Salvator Haviv Ben Roza
Menahem Kohen ben Mazal - (Şana) Şaya Ben Meleh ben Sara
Albert Aboresi ben Kalo - Sabetay Leon ben Merkada Estreya
Refael Yitshak Hason ben Vida - Ezra Ventura ben Luna Fani
Selim Amado 'nun aziz hatıralarına ithaf edilmiştir.
צו 5783
2
Aftarat Şabat Agadol
Veareva – Malahi 3:4-24
Ve eski günlerde, ve geçmiş yıllarda olduğu gibi Yahuda'nın ve Yeruşalayim'in sunusu Tanrι'ya
hoş gelecek. Ordularınιn Tanrιsι diyor. Ve hüküm için size yaklaşacağım; ve büyücülere karşı, ve
zina edenlere karşı, ve yalan yere yemin edenlere karşı, ve ücretliye ücretinde, ve dul kadınla
öksüze gaddarlık edenlere karşı,ve garibin hakkını yiyen ve benden korkmıyanlara karşı, ben acil
olarak şahit olacağım,
Çünkü ben, Tanrι değişmem; bundan ötürü siz, ey Yaakov'un oğulları, yok olmadınız .
Atalarınızın zamanιndan beri kanunlarımdan saptınız, ve onları tutmadınız. Bana dönün,ben de
size dönerim, orduların Tanrιsι diyor. Ve siz: Ne ile dönelim? diye soruyorsunuz.İnsan Allah'tan
çalar mı? siz ise, benden çalmaktasınız. Ve: Nasil senden çaldık? diyorsunuz.Ondalıklarda ve
takdimelerde .
Siz çok lânetli oldunuz; çünkü siz, bu milletin hepsi, beni soymaktasınız .
Ondalığın hepsini ambar evine getirin de, evimde yemek olsun, ve beni şimdi bununla
deneyin, orduların Tanrιsι diyor, göklerin pencerelerini ve bereketini size açmıyacak mıyım, ve
size yeteceği kadardan fazla üzerinize bereket dökmiyecekmiyim ?
Ve yiyip bitireni sizin uğrunuzda azarlıyacağım, ve toprağınızın mahsulünü
bozmıyacaktır; ve kırda asmanız meyvesiz olmıyacaktır, orduların Tanrιsι diyor .
Ve bütün milletler size mutlu diyecekler; çünkü hoşa gider bir memleket olacaksınız ,
orduların Tanrιsι diyor. Bana karşı sözleriniz sert oldu, Tanrι diyor. Ve siz: Sana karşı ne söyledik?
diyorsunuz .
Siz: Allaha kulluk etmek boş şeydir; biz onun bekçiliğini tuttuk, ve ordular
Tanrιsι önünde yas tutup yürüdük, kazancımız ne oldu ? dediniz
Ve şimdi biz kibirlilere mutlu diyoruz; kötülük edenlerin de işi ileri gidiyor; Allahı da
imtihan ediyorlar, ve kurtuluyorlar.O zaman Tanrιdan korkanlar birbirlerile söyleştiler; ve Tanrι
onlari dinledi ve işitti, veTanrι'dan korkup ismini düşünenler için onun önünde bir anılma kitabı
yazıldı .
Ve yapacağım günde, onlar benim olacaklar, benim has malım olacaklar, orduların
Tanrιsι diyor; ve bir adam kendine kulluk eden oğluna nasıl merhamet ederse, onlara öyle
merhamet edecegim O zaman bana döneceksiniz, ve dürüstle kötü arasında, ve Allaha kulluk
edenle ona kulluk etmiyen arasında ayırt edileceksiniz .
Çünkü, işte o gün geliyor, fırın gibi yanıyor; ve bütün kibirliler, ve kötülük işliyenlerin
hepsi, kul olacaklar; ve gelmekte olan gün onları yakacak, orduların Tanrιsι diyor, öyle ki,onlarda
kök ve dal bırakmıyacak.
Fakat size, ismimden korkanlara, doğruluk güneşi kanatlarında şifa olarak doğacak: ve ağιldaki
besili buzağılar gibi çıkacaksınız ve yayιlacaksιnιz.
Ve kötüleri ayak altına alacaksınız; çünkü yapmakta olduğum o günde sizin ayaklarınızın
tabanları altında onlar kül olacaklar, orduların Tanrιsι diyor .
Kulum Moşe'nın öğretilerini, kanunları ve hükümleri hatιrlayιn, ki onlarι, Horev'de bütün İsrail
için ona ben emrettim .
İşte, Tanrιnιn büyük ve korkunç günü gelmeden önce, ben size peygamber Eliyau'yu
göndereceğim. O da babaların yüreğini oğullara, ve oğulların yüreğini babalarına döndürecektir; ta
ki, gelip dünyayı lânetle vurmıyayım. İşte, Tanrιnιn büyük ve korkunç günü gelmeden önce, ben
size peygamber Eliyau'yu göndereceğim.
צו 5783
3
Pesah'tan önceki Şabat, Şabat Agadol, yani Büyük Şabat olarak anılır, çünkü Mısır’dayken bu,
Bene-Yisrael’in Pesah-korbanı olarak getirecekleri davar yavrusunu çekip aldıkları gündü. Her aile
kendi davar yavrusunu bir yatağa bağlamış ve öfkeli Mısırlılara, onların kutsal saydıkları bu
yavruların, A-Şem’in onuruna korban yapılacağını bildirmişlerdi. Mısırlılar buna tepki verecek
güçten yoksunlardı, ama Bene-Yisrael bunu bilmiyorlardı. Onlar bunu, Moşe’nin kendilerine vermiş
olduğu talimatı yerine getirmek ve hem Tanrı’ya hem de peygamberine güvendikleri için
yapmışlardı. Böylece, ilk kurtuluşun hemen öncesindeki Şabat, Bene-Yisrael’in inançlarını ortaya
koydukları ve Tanrı’nın özel korumasıyla ödüllendirildikleri bir gündü.
Aftara, Neviim kitabının en son bölümünden oluşmaktadır. O da halkı Tanrı’ya ve Moşe’nin
mirasına güvenmeye davet etmektedir. Bu kısımda, ünlü bir ifadeyi okuruz: “Bana maaserlerinizi
(gelirlerinizin % 10 nu) getirin, diyor Tanrı, ve Beni bununla sınayın... Sizin için göklerin
pencerelerini açıp üzerinize bitmek bilmez şekilde bereket dökmezsem!...” Pesah, böyle bir
güvence vermek için özellikle uygun bir zamandır, çünkü bu bayram öncesine Yahudilerin,
kardeşlerine yardım etmek için ellerini açması fazlasıyla gerekir.
Aftara, Moşe’nin öğretisini hatırda tutma yönünde canhıraş bir çağrıyla sona ermektedir – çünkü
Tanrı kısa süre sonra bize peygamberi Eliyau’yu göndererek A-Şem’in büyük ve heybetli gününü
müjdeleyecektir; bu gün her an gelebilir; yeter ki onu hak edelim. Bunun hızla günümüzde olması
dileğiyle, Amen.
Mİ-DRAŞ YİTSHAK
Rav İsak Alaluf
HAYATI DEVAMLI KILMAK
Bir öykü: 5704 yılının Pesah gecesi Bergen Belsen’de toplanan Yahudiler ne olursa olsun Pesah
boyunca ekmek yemeyeceklerini ve hamets yaşağına uyacaklarını ifade ederler. Rotterdam
şehrinin Rabisi olan Rabi Yisahar Davis bu ifadenin içinde bulunan şartlarda gerçekleşmesinin
mümkün olmadığını bu şartlarda tek amacın hayatın devamını sağlamak olduğunu açıklamaya
çalışır. Seder gecesi eline bir parça ekmek alır ve o anda bir Tefila gerçekleştirir. Tefila’sında
Tanrı’ya seslenir ve gerçek amaçlarının Pesah bayramında matsa yemek ve Hamets yasağına
uymak olduğunu ifade eder. Ancak içinde bulundukları şartlarda can tehlikesi altında bunu yerine
getirmenin imkânsızlığından söz eder ve duasını kurtuluş umudunu besleyen sözlerle noktalar.
Rabi son olarak da Tora’da yazan “vahay baem – onunla yaşayacaksınız” ifadesini anımsar. Rabi
daha sonra “amotsi lehem min aarets” kutsamasını okur ve Seder gecesinde o ekmek parçasını
yer.
Garip bir karar: Yetmiş yıldan fazla bir zaman geçtikten sonra İsrael’de bir mahkeme askerlere
Pesah süresince hamets yeme izni verilmesi konusunda şaşırtıcı bir karar alır. Ortada ne bir can
korkusu vardır ne de sağlıkla ilgili bir sorun vardır. O halde mahkeme bu kararı neden almıştır.
Mahkeme yetkilileri bu kararın özgürlüklere ket vurulmaması konusunda gösterilen hassasiyetten
kaynaklandığını söylerler. Buna karşı olarak oldukça ilginç bir argüman ortaya konur. Eğer bir
asker kışlada iç çamaşırı ile dolaşmak istiyorsa buna da izin verilmelidir. Çünkü bu da özgürlüklere
ket vurabilecek bir karardır. Ancak nedense mahkeme yetkilileri bu konuda izin verir bir anlayışta
olmazlar. O halde ister istemez akla bir soru gelmektedir. Neden Tora ve mitsvaların yerine
getirilmesi söz konusu olduğun özgürlükler konuşulmaya başlanmaktadır? Neden mitsvaların
yerine getirilmesinin önemi göz ardı edilmektedir? Yahudi geleneklerinin ve işaretlerinin ortadan
kaldırılması çabasının Yahudi devleti olarak kabul edilmeyi isteyen İsrael devletinin bu hedefine
zarar vereceği neden anlaşılmamaktadır?
Ola korbanı: Aslında buna karar vermek isteyen hakimler aptal değildirler. Onları kötü insanlar
olarak nitelendirmek de doğru bir değerlendirme olmayacaktır. O halde nasıl böyle bir karar
צו 5783
4
verdiklerini anlamak nasıl mümkün olacaktır? Bu soruya verilecek yanıtı peraşamızın hemen
başında yer alan “ola” korbanının nasıl ve neden verildiğini anlamaya çalışarak bulabileceğiz.
Peraşamızın hemen başında yer alan “ola” korbanının emri korbanın ne zaman yapılacağından
söz eder. Rabiler bu korbanla ilgili öğrenim görürken iki soruya yanıt ararlar. Soruların ilki bu
korbanın isminin neden “ola” olduğu ile ilgilidir. İkinci soru ise hangi günahlar için bizlerin “ola”
korbanı getirmek zorunda kaldığımızdır. Bu iki sorunun cevabını Rabi Şimon bar Yohay’ın
öğretilerinde bulmak mümkündür.
Rabi Şimon bar Yohay’a göre bu korbanın getiriliş amacı kalbin sahip olduğu kibir günahını
bertaraf etmeye çalışmaktır. Ola korbanı getiren kişinin bilmeden yaptığı günahları ve hataları
tamir etmekten ziyade kalbin kibri ile ilgili yanlışları tamit etmek amacıyla getirilmektedir. Bu
korbanı getiren kişi aynı zamanda kendi kötü isteklerinin üzerine çıkmaktadır. Yani onları aşmak
için bir adım atar görünümündedir.
Burada anlaşılması kolay olmayan bir durum daha karşımıza çıkar. Yetser ara yani bu tür istekler
insanı nasıl olur da günaha sürükleyebilir. İnsan düşüncelerini bu arada askıya mı almaktadır.
Aslında cevap çok da zor değildir. Bu tür isteklerin ilk yaptıkları insanların yaptığı hataları
kabullenmesini, olağan görmesini hatta haklılığına inanmasını sağlamaktır. Kişi sabah kalktığında
hata yapmak üzere hazır değildir. Öncelikle yapmak istediğini tasarlar sonra yanlışlarına haklı
nedenler ve mantıklı gerekçeler bulmaya çalışır ve bunu başarır. Bu yüzden korban “ola” kişinin
bu tür kibrinin günahlarını tamir etmeye çalışır. Çünkü kişi eğer gerçekten Tanrı yolunda gitmeye
karar vermişse ve amacı buysa ve hedefini o yönde gerçekleştirecek olursa zaten hata yapmak
için kendinde bahane bulmayacaktır. Ancak hedef eğer kendi isteklerini yerine getirmekse zaten
bunlar için kılıf bulmakta zorlanmayacaktır. Çünkü korban “ola” bizlere yapmak istediğimizin ne
olduğunu öğretir. Eğer Tanrı’nın isteğini yapmaya meyilli isek kendi isteklerimizi kurban etmekten
çekinmememiz gerekir.
Hayatı devamlı kılmak: Seksen yıl önce Rabi toplama kampında hamets yerken sadece Tanrı’nın
isteğini yerine getirmeye odaklıdır. Ancak seksen sene sonra yargıçlar Yahudi askerlerin Yahudi
memleketinde Pesah bayramında hamets yemelerinde sakınca görmezken aslında kılıf buldukları
ve yapmak istedikleri sadece ve sadece kendi istekleridir.
Buna rağmen Pesah bayramında kendi gelenek ve göreneklerine uyarak hamets yemeyen
askerler ve toplum her şeye rağmen geula dediğimiz kurtuluşun ateşini Mizbeah’ın devamlı yanan
ateşi gibi canlı tutmaya devam edeceklerdir.
DİVRE TORA
Rav Naftali Haleva
Pesah ...
Nobel Ödülü sahibi Sefarad yazar Elias Canetti "Crowds and Power" - Kalabalıklar ve Güç " adlı
kitabında Yahudilerin arasındaki muazzam çeşitliliğe geniş yer verir; Teorisini şu şekilde ortaya
koyuyor: “Bu insanların hangi bakımdan Yahudi olarak kaldıkları sorulmaya sevk ediliyor; onları
Yahudi yapan şey; "Ben bir Yahudiyim" dediklerinde hissettikleri bağın nihai doğası nedir... Bu
bağ... Mısır'dan Çıkış "der Canetti.
İsrailoğullarının Mısır'dan ayrılmış geniş bir kalabalık olma deneyiminin Yahudi halkının doğasını
anlama anahtarı olmuştur Mısır’dan çıkışları.
Yahudiler -her biri birbirinden farklı olmasına rağmen- Mısır'dan Çıkış'a ilişkin tarihi anıları
paylaştıkları sürece, bir insanın üyesi olarak tanımlamaya devam ediyorlar. Paylaşılanlarla,
deneyimlerle, paylaşım tecrübesi ile birbirimize bağlıyız. Mısır çıkışını hayal ettiğimizde, doğal
olarak Mısır'dan aceleyle ayrılan çok sayıda İsrailoğullarını düşünüyoruz.
צו 5783
5
Agadadaki Çıkışın öyküsünü anlattığımızda, kurtuluşun, halkımızın kaderini bütün nesiller için
şekillendiren büyük bir grup deneyimi olduğunu hatırlatırız. Ancak Agada sadece "geniş kalabalık"
tecrübesine odaklanmaz ancak hikayeyi her birinin seviyesine göre kişiselleştirmeye gayret eder.
"Her nesilde kendisi Mısır'dan kişisel çıkıyormuş gibi görmelidir." Agada münferit hahamların
öğrettiği dersler hakkında hikayelere de yer verir. Her birimiz Pesah, Matsa ve Maror'dan söz
etmedikçe yükümlülüğümüzü yerine getirmediğimizi biliyoruz. Ayrıca agada, farklı yetenek ve
çıkarlara sahip çocuklar ile ilgilenmemiz için talimatlar da içeriyor. Zorluk, eski çağın engin Çıkış
deneyimini bireysel düzeyde hissetmek ve iletmektir. Böylece, agada ulusal kurtuluşu kutlarken,
aynı zamanda kişisel kurtuluş temasını da sağlar. Her bir katılımcının, esaretten kurtarılan
İsrailoğulları kitleleri ile özdeşleşmesi öğretilirken, her birinin aynı zamanda geleneğimize
benzersiz bir birey olarak dahil olması teşvik edilir. Her kişi kendi özel yeteneklerini,
hassasiyetlerini ve bilgisini getirir. Her birimiz Mısır çıkışı mesajıyla bağlantı kurma ve
bireyselleştirme yollarını bulmalı.
Albert Einstein şöyle der: "siz kalkıp bir balığı, ağaca tırmanma yeteneği ile yargılarsanız, tüm
hayatını aptal olduğuna inanarak geçirir.
"Her insanın belirli özellikleri vardır. Bu özelliklerine uygun olarak gelişmesine izin verildiği taktirde,
o kişi mutlu ve tatmin edici bir hayat yaşayabilir. Birçok insan anlamlı yaşantılardan saptırılır,
çünkü başkalarının onlara dayattığı tanım ve standartlara göre yaşarlar hayatlarını. Aslında
kendileri için uygun olmayan, buna rağmen diğerlerinin beklentilerini karşılamaya
çalışmaktadırlar. Dinsel gelenekleri nesilden nesile aktarmada, yaşlıların, ailenin ve toplumun
genç üyelerinin özel yetenek ve duyarlılıklarına göre ayarlanması gerekir. Bunun herkes için
geçerli olan basit bir formülü yoktur. Aksine, en iyi öğretmenler, derslerini bireyselleştirebilen,
böylece her bir öğrencinin / öğrencinin kişisel olarak meşgul olduğunu düşünen öğretmenlerdir.
Agadada belirtiği gibi Her nesilde kişi kendisini Mısır'dan çıkmış gibi görmeli". Bu mesajın gücünü
içselleştirmek için, Mısır çıkışını yaşayan İsrailoğulları ile özdeşleşmek ve halkın bir parçası
olduğumuzu hissetmek çok önemli Hedefimiz; yüksek bir anlayış, dayanışma ve sevgi seviyesi ile
bir bütünün bir parçası olduğunu hissetmektir. Bu düşünce ışığı altında Çarşamba ve Perşembe
akşamı tüm aile bireyleri birlikte 2448 sene geçmesine rağmen aynı coşku ile birlikte agadayı
okuyarak Mısır çıkışını yaşıyor olacağız...
GÜNLÜK YAŞAMDAN
(Kaynak: www.hidabroot.org)
Rav İzak Peres
Pesah için özel mutfak eşyaları “LOKSA” gerekli midir?
Sene içinde hamets için kullanılan kap kacak ve mutfak eşyaları hamets ile temas ettiklerinden
onları Pesah bayramında kullanmak mümkün değildir. İçindeki hametsin dışarıya çıkmasını
sağlamak için bazı işlemler uygulanır. Bu işlemler oldukça meşakkatli uygulamalardır. Bu sebeple
Pesah için LOKSA dediğimiz özel mutfak gereçlerinin hazırlanması oldukça uygundur. Hamets ile
temas etmiş mutfak eşyalarının Pesah boyunca emniyetli bir yerde saklanması ve asla
kullanılmaması gereklidir.
Pesah bayramı öncesinde AGALA gerektiren eşyalar nelerdir?
Sene içinde hamets sulu yemek pişirilen kap kacak yine kaynar su vasıtasıyla Pesah bayramına
uygun hale getirilebilir. Bu yönteme AGALA denir. Bunun için Pesah’a uygun büyük bir tencere
içine su ve az miktarda çamaşır suyu konur ve kaynayana kadar ısıtılır. Bunun akabinde içine
temizlenmesi gereken kaplar daldırılıp çıkarılır. Bu kaplar hemen ardından soğuk su ile temas
ettirilir. Agala yapılacak kaplar tamamen temizlenmiş olmalı bunun için de deterjan kullanılmalıdır.
צו 5783
6
AKLIMIZDAN GEÇENLER
Rav İsak Alaluf
Bugün hayatta devam eden birkaç önemli sorunum ve etrafımızda hasta olan bazı
yakınlarımız var. Teilim okumak istiyorum. Okumam gereken önerilen bir liste var mı?
Sorulan bu soruyu Rabi David Rosenfeld yanıtlamaktadır.
Umarım sorunlarınız çok yakında düzelir. İhtiyaç anında Teilim okumak her zaman iyi bir
fikirdir. Hepsi iyi ve anlamlıdır, ancak bazıları özellikle zor zamanlarda etkili kabul edilir.
Listeleri vermeden önce, Teilim mizmorlarının dua olmadığını bilmek önemlidir. Onlar sadece
hareketli kabul edilen pasuklardır. Bu nedenle ihtiyaç duyduğunuzda paylaşacağımız listelerden
herhangi birini okumanız yeterli değildir. Okumanın hangi değerde olması gerektiğine dair bir
talepte bulunarak bitirmelisiniz. Dua kendi sözlerinizle ve dilinizde olabilir. Teilim'in İbranice
baskılarının çoğu, özellikle hasta bir kişi için söylenenler olmak üzere, kişinin okumasını
bitirdiğinde söylenecek duaları içerir. Dolayısıyla Teilim'i okumak kendi başına bir dua değildir,
ancak sonraki dualarımızı daha etkili kılar. Tora pasuklarını okumanın fazileti nedeniyle hem de
onların heyecan verici sözleri bizi daha iyi dua etmeye teşvik edecektir.
Aşağıda yaygın olarak önerilen bazı listeleri listeliyorum (bölüm numaralarını listeleyerek):
Konu ile ilgili olarak bu bölümü düzenleyen olarak şunu da ekleyelim. Teilim gündüz vakti okunur.
Geleneğimizde gece Teilim okunmaz. Aşağıda Rabi tarafından verilmiş listeler önemlidir. Ancak
yerel bir Rabi ile de iletişime geçmek önemle önerilir.
Hasta Bir Kişi İçin 20, 6, 9, 13, 16, 17, 18, 22, 23, 28, 30-33, 37-39, 41, 49, 55, 56, 69, 86, 88-91,
102-104, 107, 116, 118, 142, 143, 148
Daha kısa bir alternatif: 20, 30, 121, 130, 142
Daha sonra, hasta kişinin İbranice adı 119. bölümün pasuklarından harfler olarak okunur. 119
no’lu Teilim bölümü, İbrani alfabesinin her harfi için sekiz pasuk içeren bir şekilde
yazılmıştır. Böylece kişinin isminin her harfi için ilgili sekiz pasuk okunacaktır. Bazıları ayrıca
ben/bat (oğlu veya kızı) kelimesini ve annenin İbranice adını da eklerler. (Bu konuda yerel Rabiler
hangi şekilde okunacağı konusunda yardımcı olacaklardır.)
Teilim ile ilgili bilgilendirmeye devam edeceğiz.
HAFTANIN SÖZÜ
Bir lider, halka liyakat katanlardan olmakla, Allah korusun, halkı günaha
sürükleyenlerden olmak arasındaki eşikte yani yüksekliklerle
en dipsiz derinlikler durduğunu her zaman ve her an hatırlamalıdır.
(Lubavitch'li Rabi Shalom Dov Ber)
5783 Pesah saatleri
Salı Gecesi hamets kontrolu 19.28 Çarşamba Minha 18.45
00.43 Gece yarısı Afikoman yeme
sonu
Çarşamba 1.ci Tefila06.15 06.15 Çarşamba
Çarşamba Taanit Behorot Seudasi 07.00 Perşembe Tefila-Odu 07.30
Çarşamba 2.ci Tefila 07.30 Perşmbe Minha 18.45
Çarşamba Hamets yeme bitişi 10.13 Perşembe Israel'de Bayram çıkışı 19.41
Çarşamba Hamets yakma bitişi 11.28 -Omer saymaya başlanır