top of page

TUBISVAT

Peraşa Özeti
[www.chabad.org]
(Şemot13:17-17:16)

Bene-Yisrael'in Mısır'dan çıkışına izin verdikten kısa bir süre sonra, Paro onları zorla geri getirmek
üzere peşlerine düşer ve Bene-Yisrael kendilerini Paro'nun orduları ile deniz arasında kıstırılmış

halde bulurlar. Tanrı, Moşe'ye asasını suyun üzerinde kaldırmasını söyler; deniz yarılarak Bene-
Yisrael'in geçişine imkan tanır ve sonrasında, onları takip eden Mısır ordusunun üzerine kapanır.

Moşe ve Bene-Yisrael, Tanrı'ya şükran ve övgü içeren bir şarkı söylerler. .
Çölde halk susuzluk ve açlık sebebiyle çeşitli kereler Moşe ve Aaron'aşikayette bulunur. Tanrı,
Mara'daki acı suları tatlılaştırır, başka bir yerde de Moşe'nin kayaya asasıyla vurması sonucu
kayadan su çıkar. Tanrı gökten Man adı verilen mucizevi bir yiyecek yağdırır. Man çöl boyunca
her sabah tan vaktinden önce yağacaktır. Bunun yanında Tanrı her gece Yisrael kampına sülün
sürüleri yollar. .
Bene-Yisrael'e, Cuma günler iki porsiyon Man toplamaları talimatı verilir; zira Tanrı'nın tam bir iş
bırakma günü olarak belirlediği Şabat günü Man yağmayacaktır. Bazıları bunu dikkate almayıp
Şabat sabahı Man toplamaya çıkarlar, fakat bir şey bulamazlar. Aaron az miktarda Man alıp,
gelecek nesiller için bir tanık olması amacıyla bir kaba koyar.
Refidim'de halk Amalek'in saldırısına uğrar; fakat Moşe'nin duaları sayesinde Yeoşua'nın
komutasındaki ordu saldırganları bozguna uğratır.

Mİ-DRAŞ YİTSHAK
Rav İsak Alaluf
ŞARKI SÖYLEMEK LAZIM

Bilgelik ve şarkılar: Beşalah peraşasının okumduğu Şabat günü “Şabat şira” olarak bilinir. Bu
şarkı aslında her gün dualarımızın içinde söylenmektedir. Midraş Raba ilginç bir yaklaşımla
Bu Hafta İçin Saatler 13 Şevat Gelecek Hafta İçin Saatler
Şabat Baslangıç Bitiş 5783 Şabat Baslangıç Bitiş
Yeruşalayim 16:38 17:54 ------------ Yeruşalayim 16:44 18:00
Tel Aviv 16:53 17:55 04 Şubat Tel Aviv 17:00 18:01
İstanbul 18:09 18:49 2023 İstanbul 18:19 18:59
בשלח-BEŞALAH

Şabat Şira

05.02.23 Pazar gecesi TU BİŞVAT
Aftara :Vataşar Devora

Bu HP Avraam Levi ben Merkada Ester - Aaron Levi ben Mazaltov
Moşe Refael Atiye ( Kayra ) ben Sara - Yitshak Araf ben Rahel
Moşe Eskenazi ben Reyna - 'nın aziz hatıralarına ithaf edilmiştir.

בשלח 5783
2

sadece Bene Yisrael’in Tanrı’ya şarkı söylediğini öğretir. Nitekim Adam ilk yaratılan insandır ve
Tanrı’ya bir şarkı söylememiştir. Her ne kadar “Mizmor şir leyom aŞabat şarkısı kendisine
atfedilse de bu şarkının asıl mimarı Moşe Rabenu’dur. Avraam Avinu gerek ateşten de gerekse
krallar arasındaki “mini dünya savaşından” kurtulmuş ancak yine de Tanrı’da şarkı söylememiştir.
Yitshak Avinu mizbeah üzerinde bulunmuş ama kurtulduğunda Tanrı’ya şarkı söylememiştir.
Yaakov dahi birçok sıkıntıdan kurtulmasına rağmen Tanrı’ya şarkı söylemek aklına gelmemiştir.
Halbuki Bene Yisrael Kızıldeniz mucizesinin hemen ardından “az yaşir Moşe uvne Yisrael”
sözcükleriyle başlayan şarkıyı söylemişlerdir. Bene Yisrael’in bu davranışını Midraş Raba “pia
patha behohma – ağzını bilgelikle açar” sözü ile değerlendirir. Bu söz aslında Cuma akşamı
eşlerimize söylediğimiz “Eşet Hayil” ilahisinin bir bölümüdür ve Mişle kitabının otuz birinci
bölümünde yer alır. Bilgeler bu şarkı ile Mişle’de yer alan cümlenin arasında nasıl bir bağlantı
olduğunu sorgularlar. Sfat Emet adlı kaynağa göre Bene Yisrael Şehina’nın gücü ile bu şarkıyı
söylemek üzere ağzını bilgelikle açmış ve ortaya her gün söylediğimiz bu şarkı çıkmıştır.
Ataların şarkısı: Pirke de Ribi Eliezer adlı kaynak bu şarkıdan önce de bazı şarkıların
olduğundan söz eder. Nitekim Adam Arişon Şabat onuruna yaptığı yanlıştan dolayı ölümle
cezalandırılmadığı için “Mizmor Şir Leyom AŞabat”ı besteler. Teilim 89. Mizmor olarak karşımıza
çıkan “Maskil le Eytan aezrahi” aslında Avraam’a atfedilir. Yüzyirminci mizmor ile başlayan “Şir
Amaalot” serisinin birçok mizmoru da Yaakov’a aittir. O halde Midraş Raba’nın iddia ettiği gibi ilk
şarkı söyleyen Bene Yisrael değildir. Ancak Midraş Tanhuma Maşiah zamanına kadar on
şarkının olacağı bilgisini paylaşırken dokuz şarkının söylendiğini bize öğretir. Denizin şarkısına
kadar şarkılar bireyseldir. Ancak denizin şarkısı bir toplumun bir bütün içinde Şehina’nın varlığını
hissederek söyledikleri ilk ve tek şarkıdır. Rabilerin öğretisine göre de bu şarkı Tora’da yazılı olan
ilk şarkıdır.
Sevinç ve inanç: Rabiler bu şarkının neden “az” sözüğü ile başladığını sorgularlar. Bu sözcük ilk
bakışta çok da gerekli görünmemektedir. Netsiv miVolojin bu sözcüğün hem sevinci hem de
inancı simgelediğini söyler. Nitekim Teilim’d eyer alan “az yimale sehok pinu – ağzımız gülüşle
dolacak” ifadesi sevinmeyi anlatmaktadır. Benzer şekilde şarkıdan hemen önce yer alan
“vayaaminu b’Ad.... uvMoşe avdo – Tanrı’ya ve O’nun kulu Moşe’ye inandılar” ifadesi de aynı
bilgeye göre inancın yani “Emuna”nın ifadesidir. Bu şarkının “az” sözcüğü ile başlamasının nedeni
şarkının inanç ve sevinçle söylenmesidir.
Şarkının nedenlerinden biri de Tanrı’ya olan güvendir. Bu güveni kazanmaları için arkalarından
koşturarak yaklaşan Paro’yu görmeleri, önlerindeki deniz ile sınırlandırılmaları ve kafesteki
güvercin gibi kaçacak yerlerinin olmaması gerekmiştir. Bene Yisrael bu noktada Tanrı’ya “tseaka
– yakarış” dediğimiz bir şekilde sesle yalvarırlar. Talmud “tseaka” sözcüğünün bir nev’i Tefila
olduğunu bizlere öğretmektedir. Bene Yisrael bu Tefila sayesinde kurtuluşu hak etmişler ve
neticede ortaya çıkan güven ortamında Tanrı’ya şarkı söylemişlerdir. Arkalarından firavunun
geldiğini Tora “ufaro ikriv – firavun yaklaştı” şeklinde verir. Bilgeler firavunun yaklaşmasının
doğurduğu endişe ve korkunun atalarımızı Tanrı’ya yaklaştırdığını ve bunun teşuva ile mümkün
olduğunu bizlere öğretirler. Tanrı Bene Yisrael’in teşuva yapmasını ve Kendisine güvenmesini
istemiştir. Ortaya çıkan şarkı da bu güvenin bir göstergesidir.
Şarkı söylemek lazım: Tanrı Bene Yisrael’in sesini duymak ister. Onların gerçekten
güvendiklerini görmeyi arzular. Bunun için de onları bir teste daha tabi tutar. Midraş Şir Aşirim
“aşmiini et koleh – sesini duyur” derken Bene Yisrael’in Mısır’dan çıkana kadar seslerini
duyurduklarını Mısır çıkışı sonrasında ise rehavete kapılarak seslerini çıkarmadıklarını
öğretmektedir. Tanrı Bene Yisrael’in yakarışını duymak istemiş ve onları bir şekilde teşuva
yapmaya zorlamıştır.

בשלח 5783
3

Burada bizler için son derece önemli bir ders vardır. Kişi Tanrı’ya dönüş yapmayı geciktirmemeli
bunun için de teşuva kapılarını zorlamalıdır. Bu zorlama elbette fiziksel bir çabadan ziyade
manevi yükselmeyi ifade etmektedir. Bene Yisrael zaman içinde Tanrı’ya güvenmeyi ve O’na
dönmeyi bilmişlerdir. Zaman zaman bu kuvvetli bağ sekteye uğramışsa da Bene Yisrael her
zaman Tanrı’nın gözünde özel olmayı başarmıştır. O halde şarkı söylemek gerekliyse “lehu
neranena l’Ad.... – gelin Tanrı’ya terennüm edelim.”
DİVRE TORA
Rav Selim Eskenazi
Gerçekten İstiyor Muyuz?

Erets Yisrael’deki ve tüm dünyadaki Sefarad Cemaaatlerinde, Hazanların güzel sesleriyle
seslendirdikleri nağmelerle meşhur, Şabat Şira yani Şarkılar Şabat’ı olarak da bilinen Beşalah
Peraşası’nda Yisrael Milleti’nin, Mısırlılardan kurtarılması amacıyla, Akadoş Baruh U tarafından
yapılan ve bütün dünyanın tanık olduğu denizin ikiye yarılma mucizesiyle karşılaşmaktayız.
Masehet Sota 36a’da şöyle öğretilir:
Rabi Meir dedi ki: Yisrael Milleti, denizin kenarında dururken kabileler arasında bir çekişme
yaşanıyordu, biri diyor ki önce ben denize gireceğim, öteki diyor ki önce ben denize gireceğim,
Binyamin kabilesi atlar ve denize ilk o girer.
Rabi Yeuda, ona dedi ki: Olay öyle değil şöyle gerçekleşti. Biri diyor ki denize ilk giren ben olmam,
öteki diyor ki denize ilk giren ben olmam, Nahşon ben Aminadav atlar ve denize ilk giren o olur.
(Nahşon’un girmesiyle beraber deniz ikiye ayrılır)
Yani Rabi Meir’e göre bütün halk Mısırlıların arkalarından geldiklerini gördükleri zaman denize
atlamak için yarış yaptılar. Fakat Rabi Yeuda’ya göre Nahşon ben Aminadav’dan başka kimse
denize atlamak istemedi.
Bilindiği üzere bunun gibi hikayesel durumlarda görüş ayrılığı diye bir şey söz konusu değildir.
Rabi Yeuda aslında Rabi Meir’in sözlerine açıklık getirmektedir. “Lo kah aya maase” yani fikirsel
bazda, atlamak istediklerini belirtmelerine rağmen, harekete geçme konusunda kimse istekli
değildi. Beyin fırtınasında ortaya çıkan düşünceyi kimse harekete geçirmek istemedi.
Birçok kardeşimizle konuştuğumuz zaman şöyle bir sitemde bulunurlar. Nerde! Keşke! Burada
yok ki, burası Yeruşalayim değil New York değil, Paris değil. Bizim elimizde de bu imkanlar
olsaydı biz de yapardık. Bak Yeruşalayim bir Tora merkezi, ben orada yaşasam günde en az
birkaç saat Tora öğrenirdim, New York’ta her şey var, müthiş orada yaşayanlar hem sosyal
yaşamlarından feragat etmiyorlar hem de Tora’ya uygun bir hayat yaşayabiliyorlar. Ben kaşerutu
bakmaya çalışıyorum, ama Paris’te yaşasaydım kaşer olmayan bir lokantaya ayağımı bile
atmazdım. Tam 110 tane kaşer lokanta var. Ama bizim yaşadığımız yerde bu saydıklarımızın
hiçbiri yok, ama ben de bunları yapabilmeyi çok isterdim.
Hepimiz kendimize şu soruyu soralım, acaba bu anlattığımız senaryo gerçek mi? Acaba yapmak
istediğim fakat yapamadığım şeyleri gerçekten bu yüzden mi yapamıyorum? Acaba yapmak
istediğim şeyleri gerçekten yapmak istiyor muyum?
Bir baba geceleyin çok susadığı için çocuklarına “lütfen bana bir bardak su getirebilir misiniz” der.
Bunu duyan büyük kardeş David küçük kardeşlerine der ki “sevgili kardeşlerim anne babaya saygı
göstermek büyük bir mitsva, bu mitsvayı kimin yapacağını belirlemek için açık arttırma
başlatıyorum:

בשלח 5783
4

Yosef: 5 dolar
Moşe:15 dolar
Nisim:25 dolar
Baba içeriden bağırır, “çocuklar su ne oldu? hala getirmediniz!”
David der ki: Yok mu arttıran???
Avraam:40 dolar Moşe: 50 dolar
David: Satıyorum, satttttım. Mişeberah.... Moşe... babamıza su götürme mitsvasına hak kazandı.
Haydi Moşe! Mitsvayı yapmaya koş.
Moşe der ki: Ben bu güzel mitsva için babamı onurlandırmak istiyorum.
Biz de Tora istiyoruz, Biz de kutsiyet istiyoruz, Biz de Ribono Şel Olam’a bağlanmak istiyoruz.
Ama acaba Moşe gibi mi? (5775)

GÜNLÜK YAŞAMDAN
(Kaynak: www.hidabroot.org)
Rav İzak Peres

Bulaşık makinasında etli ve sütlü kaplar birlikte yıkanabilir mi?

Kirlenmiş kaplar üzerlerindeki artıklar sıyrıldıktan sonra aynı bulaşık makinesinde birlikte
yıkanabilirler. Çünkü burada kullanılan deterjan onların üzerindeki et veya süt tadını bertaraf edici
ajan olarak karşımıza çıkmaktadır.

AKLIMIZDAN GEÇENLER
Rav İsak Alaluf

Mısır'ın fiili köleliği ne kadar sürer? İsraeloğulları Mısır'a ilk indiklerinde, Yosef'in ailesi
olarak onlara onurla davranıldı ve ancak o öldükten sonra kölelik başladı. Bilgeler bunun
tam olarak ne zaman gerçekleştiğini ve Çıkış'tan kaç yıl önce olduğunu herhangi bir yerde
belirtiyorlar mı?
Rabi David Rosenfeld yanıt verir.
İlginç konuyu gündeme getirdiğiniz için teşekkür ederiz. Haklısınız, Mısır'a ilk indiğimizde, Yosef'in
ailesi onur konuğuydu. Kölelik çok daha sonra başlar. Tora şöyle der: “Ve Yosef, bütün kardeşleri
ve tüm o nesil öldü... Ve Mısır'da Yosef'i tanımayan yeni bir kral çıktı. Ve kavmine dedi: İşte İsrael
milleti bizden daha büyük ve daha kuvvetlidir. Gelin, onları alt edelim...'” .
Yukarıdaki pasuklara dayanarak, köleliğin Yosef’in tüm nesli ölünceye kadar başlamadığı
açıktır. Bu ne zamandı? Tora Levi'nin 137 yaşına kadar yaşadığını belirtir. Bilgeler, tüm kardeşler
arasında en uzun yaşadığı için yaşının kaydedildiğini belirtir. Böylece ölümü, İsrail'in
köleleştirilmesinin başlamasının başlangıcı olarak kabul edilir.
Levi Mısır'da kaç yıl yaşar? Yosef, kardeşleriyle yeniden bir araya geldiğinde 39
yaşındadır. Bilgelere göre Levi yaklaşık 4 yaş büyüktür. Böylece Mısır'a geldiğinde 43 yaşında
idiyse 94 yıl sonra öldü. İbraniler’in Mısır'da kaldığı sürenin tamamı 210 yıl olduğundan, köleliğin
sürebileceği maksimum sürenin 116 yıl olduğu anlamına gelir.
Elbette kölelik Levi'nin öldüğü gün başlamaz. Bilgeler İbraniler’in esarete düşüşünü kademeli bir
süreç olarak tanımlar - Mısırlılar ilk olarak İsraillileri bayındırlık işleri için gönüllü olmaları için baskı
yapar Doğal olarak iyi, vatansever Mısırlılar olduklarını göstermek için bunu kabul ederler. Bu
süreç kölelik ile sonlanır.

בשלח 5783
5

Bilgeler'de bahsi geçen görünüşte çelişkili başka bir ifade daha vardır. Bereşit kitabının son
peraşası Vayhi, Yaakov'un ölümüyle ilgilidir. Tora’nın diğer tüm peraşalarından farklı olarak, bir
önceki peraşanın sonu ile onun başlangıcı arasında neredeyse hiç boşluk bırakmaz. Midraş, bu
peraşanın neden “kapalı” olduğunu sorar. Çünkü Midraş Raba’ya göre Yaakov’un ölümü üzerine,
“onları köleleştirmeye başladıkları için köleliğin çektiği acı nedeniyle İsrail'in gözleri ve kalpleri
kapanır.".
Yaakov’un ölümü, ulusun Mısır'a gelmesinden yalnızca 17 yıl sonradır. Böylece, fiziksel
köleleştirme ancak 100 yıl kadar sonra başlasa da, 17 yıl sonra ilk adımlar atılmaya başlar.
Yaakov’un büyük erdemi olmadan, Yahudiler daha az hoş karşılanır hale geldi. Mısırlılar onlardan
hoşlanmamaya ve onları farklı görmeye başlarlar. Tam bir esarete görmesi uzun yıllar alacak bile
olsa Mısır ülkesinde Yaakov’un ölümü ile ayrımcılık, boyun eğdirme ve antisemitizm başlamıştır.

HAFTANIN SÖZÜ

Şabat arifesinde Tanrı kişiye fazladan bir ruh verir

ve Şabat'ın sonunda onu alır.
(Gemara Masehet Betsa 16/A)

SEDER TU BİŞVAT
Tu Bişvat tümüyle bir dinsel bayram olmamakla birlikte, yine de kutlanması mutlaka
gerekli bir gündür. O gün için özel olarak hazırlanmış Tu Bişvat seder sofrası çok önem
taşır. Sefaradlar arasında meyve bayramı olarak da kabul edilen bu günde, bir masa
etrafında oturulup TEİLİM ‘den özel ŞİR ‘ler okunur ve kutsal topraklarda yetişen 7
çeşit ürünün hazır bulunduğu Tu Bişvat sederi gerçekleştirilir. Bu ürünler buğday, arpa,
üzüm, incir, nar, zeytin ve hurmadır..
Tu Bişvat Sofrası ve Dinimleri : 14 Şevat’ı 15 Şevat’a bağlayan gece yemekten ve
Birkat Amazon’dan hemen sonra sofra, her türlü, ağaçta ve toprakta yetişen meyvelerle
donatılır. Özellikle masada; ERETS YİSRAEL’in takdis edildiği meyveler olan: BUĞDAY,
ZEYTİN, HURMA, kuru veya yaş ÜZÜM, İNCİR ve NAR bulundurulur.
Merasim şöyle başlar: TEİLİM’den; ŞİR AMAALOT EL AD. BATSARATA Lİ (Mezmur
120)’den, ŞİR AMAALOT BAREHU ET AD. (Mezmur 134)’e kadar okunması öyle
tertip edilir ki, her ŞİR ’in arkasından merasimi yöneten kişi masanın etrafında
bulunan herkese sırayla bir meyve vererek beraha söylemesini sağlar.
Herkes eline bir biskoço, biskuit, kurabiye, vafle v.s. alır ve Tora ‘dan ERETS HİTA
USEORA VE GEFEN VE TEENA VE RİMON, ERETS ZET ŞEMEN UDVAŞ
okunduktan sonar beraberce, BARUH ATA AD. EL. MELEH AOLAM BORE
MİNE MEZONOT berahası söylenir.
Evin sahibi bir ZEYTİN alıp, BARUH ATA AD...E...M...A... BORE PERİ AETS
berahası söyler.
Masada bulunanlardan birine HURMA verilir. TSADİK KATAMAR YİFRAH KE EREZ
BALEVANON YİSGE pasuğu okunduktan sonra, O kişi de AETS berahasını söyler.
Masadakilerden birine kuru veya yaş ÜZÜM verilerek AETS berahası söyletilir.
Bir bardak [ kaşer ] ŞARAP alınır ve Şir aŞirim ‘den ; BATİ LEGANİ AHOTİ KALA
ARİTİ MORİ İM BESAMİ AHALTİ YARİ İM DİVŞİ ŞATİTİ YENİ İM HALAVİ İHLU
REİM ŞETU VE ŞİHRU DODİM pasuğundan sonra herkes beraber ; BARUH ATA
AD...E...M...A... BORE PERİ AGEFEN berahası söylenip içilir.

TU-BİŞVAT – 1

2

Gene, masada bulunanlardan ( henüz beraha söylememiş ) birine İNCİR verilerek,
AETS berahasını söylemesinden önce, ŞİR AŞİRİM ’den: TSEENA URENA BENOT
TSİYON BAMELEH ŞELOMO, BAATARA, ŞEİTERA LO İMO BEYOM
HATUNATO UVYOM SİMHAT LİBO ve ATEENA HANETA PAGEA VEAGEFANİM
SEMADAR NATENU REAH, KUMİ LAH RAYATİ YAFATİ ULHİ LAH, pasukları
okunur, arkasından da beraha söylenip yenir.
Masadakilerden birine NAR verilir ve AETS BERAHASI söylenmeden evvel gene ŞİR
AŞİRİM ’den KEHUT AŞANİ SİFTOTAYİH UMİDBAREH NAVE, KEFELAH
ARİMON RAKATEH MİBAAD LEDSAMATEH pasuğu söylenir ve berahadan sonra
yenir.
Yukarıda sayılan meyvelerin yenmesinden sonra henüz AETS berahası söylememiş kişilere
diğer ağaç meyveleri (Mesela; BADEM, FINDIK, PORTAKAL, ŞAM FISTIK,
MANDALINA, ARMUT v.s.. ) verilir. Onlar da berahayı söyledikten sonra meyveyi yerler.
Sadece ELMA yenileceği zaman, AETS berahası söylenmeden evvel ŞİR
AŞİRİM ’deki: KETAPUAH BAATSE AYAAR KEN DODİ BEN ABANİM,
BETSİLO HİMADTİ VEYAŞAVTİ UFİRYO MATOK LEHİKİ pasuğu söylenir ve
berahadan sonra yenir.
Gene CEVİZ yemeden önce ŞİR AŞİRİM ’deki: EL GİNAT EGOZ YARADTİ LİROT
BEİME ANAHAL, LİROT AFAREHA AGEFEN ENETSU ARİMONİM, LO
YADATİ NAFŞİ SAMATNİ MARKEVOT AMİ NADİV pasuğu söylenir ve
berahadan sonar yenir.
Ağaç meyvelerinin dağıtımı bittikten sonra, toprakta yetişen meyvelere sıra gelir.
Mesela MUZ, HAVUÇ, KARPUZ, KAVUN, ÇİLEK, LEBLEBİ, YER FISTIĞI
( BOTNİM ), ANANAS, SALATALIK ve onlara benzer meyveler BARUH ATA... AD...
E...M...A... BORE PERİ AADAMA berahası söylendikten sonra yenir.
Ayrıca BARUH ATA AD...E...M...A... ANOTEN REAH TOV BAPEROT berahası
söylenerek LİMON veya ETROG koklanır.
AŞURE, DONDURMA, ÇUKULATA gibi yiyeceklere BARUH ATA AD... E... M.. A...
ŞEAKOL NİYA BİDVARO berahası söylenir.
AETS berahasını herhangi bir meyve için söyleyen kişi, masada bulunan ağaçta yetişen
başka bir meyve yediğinde tekrar beraha söylemesine gerek yoktur. Aynı şekilde toprakta
yetişen meyveler için de geçerli olup, tekrar beraha söylenmesi gereksizdir.

H A G S A M E A H

TU-BİŞVAT – 2

bottom of page